Aktualności 2024

Najnowsze badania paleohistologiczne dotyczące gatunku Ozimek volans próbują odpowiedzieć na pytanie: czy ozimek był w stanie szybować, a może nawet latać? Paleohistologia to nauka badająca zachowane struktury tkankowe wymarłych organizmów, ponadto wskazuje m.in. ile lat miał dany osobnik, czy chorował, a przede wszystkim jaki tryb życia stosował: wodny, lądowy, a może latał?

Badanie histologiczne nad kościami długimi ozimka, które ukazało się na łamach międzynarodowego czasopisma Palaeontology, miało na celu ustalić czy wydłużone kończyny wykazują histologiczne adaptacje do latania.

Rys. 1: Kość udowa Ozimek volans. Warto zwrócić uwagę na niesamowitą długość kości w porównaniu do jej średnicy.

Udokumentowano, że zwierzę to rosło w bardzo specyficzny sposób. W obu kościach, podobnie jak u aktywnie latających gatunków, widoczna jest duża jama szpikowa i cienkie ściany. Nowością jest struktura ściany, kość zbudowana jest z tkanki blaszkowatej, z rzadko obecnymi prostymi kanałami naczyniowymi. Tkanka blaszkowata odkłada się wprawdzie bardzo wolno, przez co jest bardzo zwarta i odporna na naprężenia.

Rys. 2: Przekrój kości udowej Ozimek volans widziany pod mikroskopem. Warto zwrócić uwagę na dużą jamę szpikową i cienkie ściany kory kości.

Kończyny ozimka, na poziomie histologicznym, są bardziej podobne do kości małych nietoperzy, ze zwartą strukturą, niskim lub umiarkowanym unaczynieniem i powolną przebudową, niż do ptaków i pterozaurów z silnie unaczynionymi tkanką o splocie włóknisto-blaszkowatym. Prawdopodobnie nietoperze, podobnie jak ozimek, rosły zbyt wolno, by uformować kość typowo dla latających przedstawicieli, ale zwarta, słabo unaczyniona kora kości mogła być dobrze przystosowana do przenoszenia dużych obciążeń przy jednoczesnym ograniczeniu masy. W takim przypadku dobrze uporządkowane włókna kolagenowe w kolejnych blaszkach wydają się być kluczową adaptacją do lepszego rozkładu naprężenia generowanego podczas szybowania.